Với nhiều người Việt, hoành phi câu đối (cuốn thư câu đối, liễn thờ) không chỉ là vật phẩm trang trí mà còn mang trong mình những giá trị tinh thần sâu sắc. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hoành phi câu đối là gì? Ý nghĩa của bức hoành phi, cách chọn mua và cách treo mang lại tài lộc cho gia đình. Đồng thời cũng sẽ giới thiệu tới các bạn những mẫu hoành phi câu đối đẹp, được ưa chuộng nhất.
Hoành phi câu đối là gì?
Đây là một vật phẩm phổ biến trong văn hoá truyền thống của người Việt Nam. Tuy nhiên, nó lại được tạo nên từ hai phần riêng biệt là hoành phi và câu đối. Liễn thờ thường được treo trên bàn thờ gia tiên, bàn thờ họ hoặc treo ở đình, chùa.
- Hoành phi thường là một hình chữ nhật và được chạm khắc với ý nghĩa riêng của từng gia chủ. Bức hoành phi được treo ở vị trí cao nhất giữa bàn thờ, đây là trang trọng nhất.
- Câu đối là 2 vế đối xứng nhau và thường được treo phía dưới bức hoành phi. Câu đối có thể được treo ở trên hoặc đối xứng 2 bên của bàn thờ.
Màu chữ trên liễn thờ thường sử dụng là màu vàng, đen hoặc đỏ tùy thuộc vào sở thích của gia chủ. Tuy nhiên màu của câu đối, hoành phi phải đồng bộ với nhau.
Hoành phi câu đối được có từ khi nào?
Thờ cúng là tập tục tín ngưỡng phổ biến của người Việt Nam từ hàng năm nay. Tín ngưỡng này xuất hiện ở khắp mọi nơi đặc biệt là ở những nơi tâm linh như chùa, đình, miếu, nhà thờ họ hoặc trong từng gia đình.
Vì tập tục thờ cúng rất phổ biến trong văn hoá của người Việt nên nhu cầu sử dụng những vật phẩm thờ cúng là rất lớn. Trong đó liễn thờ là một trong những vật phẩm không thể thiếu. Treo liễn thờ là để tăng thêm vẻ đẹp và sự linh thiêng cho không gian thờ cúng. Chữ trên liễn thờ thường là Hán (chữ Nho) thay vì chữ quốc ngữ hay chữ Nôm.
Nguyên nhân chữ Hán được sử dụng trong hoành phi câu đối là do Việt Nam đã phải chịu hàng ngàn năm Bắc thuộc. Chữ Hán đã trở thành loại chữ phổ biến nhất thời đó. Do đó, đến tận ngày nay, chữ Hán vẫn là chữ phổ biến trên câu đối, hoành phi.
Có nên treo cuốn thư câu đối không?
Trong không gian thờ cúng của người Việt, hoành phi và câu đối là những vật thờ mang tính lịch sử và văn hóa. Nó đã được lưu giữ qua nhiều thế hệ và vẫn còn tồn tại cho tới bây giờ. Ở các công trình tâm linh như: đình, chùa, miếu,… ta luôn thấy có bộ hoành phi và câu đối treo trên cao. Các bạn cũng có thể gặp ở các nhà thờ họ, không gian thờ cúng của các gia đình Việt.
Hoành phi và câu đối không chỉ làm đẹp và tôn nghiêm cho không gian thờ cúng, mà còn có ý nghĩa rất quan trọng trong việc dạy dỗ con cháu: Luôn phải nhớ ơn cha mẹ, tổ tiên và những người đi trước, sống phải có tình thương và đạo đức, …
Do đó việc treo câu đối hoành phi ở trong không gian thờ cúng là một việc nên làm.
Ý nghĩa của hoành phi câu đối trong phong thuỷ.
Hoành phi câu đối là những vật thờ có sự cân đối giữa các chữ đại tự ở giữa và câu đối ở hai bên. Chúng thể hiện lòng thành và tôn kinh kính của con cháu với tổ tiên. Thường được treo trong nhà, đình chùa, nhà thờ…có ý nghĩa giáo dục về chữ hiếu, chữ nhân, tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước, tình cảm gia đình, làng nước.
Ngày nay, thì được sử dụng làm phương tiện để giáo dục con cháu, học sinh trong nhà trường.
Những bức hoành phi câu đối không chỉ có vai trò nghi lễ, mà còn có giá trị nghệ thuật. Những hoành phi cổ là di sản quý giá của cha ông.
Theo thuật phong thủy thì việc treo câu đối hoành phi trong nhà cũng mang lại cho gia chủ nhiều điều tốt lành và may mắn.
Cách lựa chọn hoành phi câu đối chuẩn nhất.
Bởi vì đây là một vật dụng dùng trong thờ cúng, do đó người dùng không thể tùy tiện theo ý của mình được. Khi chọn câu đối hoành phi gia chủ cần tuân theo những nguyên tắc sau đây:
Nên chọn cuốn thư câu đối bằng chất liệu gì?
Việc lựa chọn chất liệu cho các bộ hoành phi câu đối là rất quan trọng. Hiện nay bộ đôi vật phẩm này trên thị trường chủ yếu được làm bằng gỗ hoặc đồng.
Hoành phi câu đối bằng gỗ thường phù hợp cho không gian thờ cúng của các hộ gia đình. Các gia chủ nên chọn các mẫu hoành phi bằng gỗ như: gỗ hương, gỗ gụ, gỗ mít… bởi vì những loại gỗ này sẽ đảm bảo tính bền, chắc và ít bị mối mọt. Bên cạnh đó, những hoành phi bằng gỗ còn có mùi thơm tự nhiên của gỗ, tạo ra một không gian thờ cúng thật đặc biệt.
Hoành phi câu đối bằng đồng thường được dùng cho không gian thờ cúng của các từ đường, nhà thờ họ hoặc đình, chùa. Các mẫu bằng đồng thường được làm đồng vàng hoặc đồng đỏ. Những màu sắc này sẽ tương đối hợp với không gian thờ cúng.
Lựa chọn kích thước chuẩn cho cuốn thư câu đối.
Một lưu ý cực kỳ quan trọng khi gia chủ mua bộ hoành phi câu đối chính là kích thước. Ngoài ý nghĩa về mặt phong thủy ra thì nó còn ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của không gian thờ cúng.
Các kích thước phổ biến hiện nay là:
- Kích thước hoành phi: 1m2, 1m35, 1m53, 1m55, 1m75, 1m95, 1m97, 2m, 2m5.
- Kích thước câu đối: 1.7m x 0.22m, 1,97m x 0.27m.
Nếu không biết chọn kích thước phù hợp với bàn thờ của gia đình mình, thì gia chủ có thể nhờ đơn vị thiết kế tư vấn. Chú ý nên chọn kích thước phù hợp với thước Lỗ Ban.
Lựa chọn địa chỉ mua hoành phi câu đối uy tín.
Việc chọn một cơ sở uy tín để mua hoành phi câu đối là rất quan trọng và có ảnh hưởng đến chất lượng, tính thẩm mỹ và độ tinh tế của sản phẩm. Để đảm bảo được những yếu tố trên, các bạn cần lựa chọn một cơ sở sản xuất hoành phi, câu đối uy tín và chất lượng.
Nguyên tắc treo hoành phi câu đối.
Treo hoành phi câu đối không chỉ đơn giản là để trang trí mà còn mang ý nghĩa tâm linh, cho nên các bạn cần tham khảo những nguyên tắc sau đây:
- Chọn chữ viết cần phù hợp với mục đích sử dụng như dùng cho nhà thờ tổ, bàn thờ thơ tiên hay đền chùa. Không nên treo theo sở thích cá nhân mà cần tư vấn của người có chuyên môn.
- Vị trí treo liễn thờ cần đặt ở trung tâm và ở cao nhất trên bàn thờ, bên cạnh đó là đôi câu đối treo ở hai bên thấp hơn. Hoành phi nên được treo nghiêng 25-30 độ để tạo cảm giác đẹp mắt và dễ quan sát.
- Cần được treo cố định và hướng ra ngoài, không nên thường xuyên di chuyển.
Cách treo hoành phi câu đối theo từng không gian thờ cúng.
Dưới đây là cách treo theo từng mục đích sử dụng như: Dùng cho nhà thờ họ, bàn thờ gia tiên, đình chùa.
Đối với bàn thờ gia tiên.
Nếu không gian thờ nhỏ không đủ để treo cả bộ thì bạn có thể chọn treo mỗi bức hoành phi hoặc chỉ đôi câu đối. Tuy nhiên, nếu không gian thờ không quá hẹp, bạn nên treo cả bộ hoành phi và đôi câu đối để tạo hiệu ứng đẹp mắt nhất.
Chú ý nên treo câu đối hoành phi theo nguyên tắc ở trên.
Đối với nhà thờ họ.
Không giống với không gian bàn thờ gia tiên, không gian nhà thờ họ được thiết kế dành riêng cho việc thờ cúng của con cháu trong dòng họ mỗi khi có dịp giỗ chạp hay lễ tết. Vì vậy, nhà thờ họ thường được xây dựng với kích thước lớn hơn so với bàn thờ gia tiên. Cho nên cách treo hoành phi câu đối nhà thờ họ cũng được điều chỉnh khác hơn so với việc treo trên bàn thờ gia tiên.
Nhà thờ họ thường được xây dựng theo kiểu nhà truyền thống với 3 hoặc 5 gian, trong đó gian chính giữa được sử dụng để thờ tự. Hoành phi câu đối ở nhà thờ họ thường được treo thành 2 lớp với một lớp ở bên ngoài cửa chính và một lớp nhỏ treo ở phía bên trong ban thờ. Lớp nhỏ được treo ở chính giữa phía trên ban thờ với câu đối được treo ở hai bên.
Khác với cách treo tại nhà, liễn thờ treo tại nhà thờ họ sẽ được treo lên 2 cột nhà. Ngoài ra, tại nhà thờ họ còn có thể sử dụng cửa võng thờ để tăng thêm phần ấm cúng và hoành tráng cho không gian thờ.
Đối với đình, chùa.
Câu đối hoành phi tại đình chùa cũng được treo tương tự như tại nhà thờ họ.
Mẫu hoành phi câu đối bằng gỗ đồng đẹp, ý nghĩa.
Lưu ý quan trọng khi treo câu đối và hoành phi.
- Cần phải đo đạc bàn thờ và phòng thờ để mua kích thước hài hòa.
- Nghiên cứu trước về chất liệu, ý nghĩa câu chữ, màu sắc và hoa văn.
- Chọn phù hợp với mệnh, phong thủy của từng gia chủ.
- Thận trọng khi mua hoành phi câu đối thờ gia tiên vì đây cũng là lễ vật thờ cúng và sẽ có ảnh hưởng đến mạch vận.
Tóm lại, hoành phi câu đối là một trong những vật dụng không thể thiếu trong các không gian thờ cúng của người Việt. Nhờ vào sự kết hợp tinh tế của chữ viết, hoa văn và màu sắc,vật phẩm này mang đến không những chỉ sự đẹp mà còn cả những giá trị tâm linh, phong thủy, mang đến may mắn, tài lộc cho gia chủ.